سرویس اقتصادی جوان آنلاین: ارائه بسته حمایتی به بیش از ۲ میلیون بازنشسته سازمان تأمین اجتماعی تا پایان هفته جاری و کمک نقدی یا غیرنقدی از ۱۱ میلیون کارگر در آینده در حالی از سوی سازمان هدفمندی یارانه‌ها اعلان عمومی شده است که امید می‌رود نمایندگان مجلس شورای اسلامی بودجه سال ۹۸ این سازمان را بسیار دقیق و شفاف تعیین کنند تا دخل و خرج این سازمان و وضعیت درآمد‌ها و هزینه‌ها و یارانه‌های نقدی و غیرنقدی تحویلی به اشخاص حقیقی (مشمولان طرح) و اشخاص حقوقی (شرکت‌هایی، چون آبفا، گاز، برق، پالایش پخش) به شکل واضح به اطلاع عموم برسد.
به گزارش «جوان»، وضعیت قبل و بعد اشخاص حقیقی و حقوقی بعد از اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها بسیار دگرگون شد، به طوری که مردم و شرکت‌های مصرف‌کننده آب، برق، گاز و سوخت با مشکل رشد هزینه‌ها به دلیل افزایش بهای خدمات فوق روبه‌رو شدند و به شکل متواتر عنوان شده است که هزینه پرداختی بابت یارانه دیگر جوابگوی قبوض آب، برق، گاز و سوخت به‌رغم صرفه‌جویی‌هایی که خانوار انجام داده‌اند نیست، زیرا در طول زمان آزاد‌سازی بهای حامل‌های انرژی، یارانه نقدی افزایش نیافت، ولی در همین مدت شاهد آن هستیم که شرکت‌هایی که خدمات‌دهنده آب، برق، گاز و سوخت‌هایی، چون بنزین، گازوئیل و... هستند، بعد از اجرای طرح هدفمندی یارانه‌ها از زیان خارج شده و به سودآوری رسیده‌اند. از‌این‌رو امروز بیش از هر زمان دیگری نیاز به بررسی صورت وضعیت شرکت‌های آبفا، پالایش و پخش، گاز هستیم تا ببینیم چه میزان از درآمد‌های هدفمندی به شرکت‌های دولتی فوق تزریق شده است. کمک‌های غیرنقدی یا همان بسته‌های سبد غذا به خانوار‌ها در جامعه از سوی سازمان هدفمندی یارانه‌ها نیاز به بررسی دقیق دارد تا مشخص شود تأمین اعتبار این سبدغذایی از کدام محل انجام گرفته است، اما به نظر می‌رسد سازمان هدفمندی یارانه‌ها به خودی خود آنقدر منابع دارد که چنین مخارجی را تأمین کند و اگر کمی شرکت‌های دولتی، چون آبفا، توانیر، پالایش و پخش و گاز صرفه‌جویی به عمل آورند، با توجه به افزایش تورم در سال گذشته هر فصل یکبار می‌توانند سبدغذایی و کمک‌های غیرنقدی را به خانوار‌ها تقدیم کنند؛ به ویژه آنکه از ابتدای طرح هدفمندی یارانه‌ها تا به امروز به‌رغم افزایش مستمر هزینه‌های آب، برق و حامل‌های انرژی تغییر خاصی در رقم ۴۵ هزار تومان یارانه نقدی ایجاد نشده است. در عین حال لحاظ کردن بهای فوب خلیج‌فارس برای حامل‌ها و سنجش ارزش آن‌ها با ارزی، چون دلار به دلیل آنکه غالباً کسری بودجه با تسعیر نرخ ارز جبران می‌شود امری اشتباه است و می‌تواند پیوسته این ادعا را برای دولت ایجاد کند که بهای فوب خلیج‌فارس حامل‌ها رشد کرده است و باید بهای حامل‌ها را افزایش دهیم، درصورتی که به دلیل کاهش قیمت نفت در دنیا بهای بسیاری از کالا‌ها اعم از غذا تا انرژی تعدیل منفی خورده و این نرخ دلار در ایران است که به دلیل کسری بودجه‌های دولت و بهره‌وری پایین در اقتصاد و جهش پیوسته حجم نقدینگی و در نهایت تضعیف تولید ناخالص داخلی در حال رشد است. از این رو انتظار می‌رود در بودجه سال آتی، نمایندگان مجلس با چشم باز و هوشیاری کامل بودجه هدفمندی یارانه‌ها را بررسی و تصویب کنند تا بتوان از محل صرفه‌جویی هزینه‌های زائد در شرکت‌های دولتی خدمات‌دهنده، چون آب، برق، گاز و حامل‌های انرژی از محل درآمد‌های هدفمندی یارانه‌ها و حذف یارانه ثروتمندان هر فصل یا هر ماه یک کمک غیرنقدی و یا حتی نقدی برای خانوار‌های ایرانی محقق کرد. در همین رابطه مدیرعامل سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها گفت: ۲ میلیون و ۵۰ هزار بازنشسته تأمین اجتماعی تا آخر این هفته بسته حمایتی دریافت خواهند کرد و برای ۱۱ میلیون کارگر نیز به زودی واریز می‌شود. اکبر ایزدی در گفت‌وگو با فارس با اشاره به توزیع سبد حمایتی خانوار‌های هدف اظهار داشت: برای مرحله اول سبد‌حمایتی ۳ هزار میلیارد تومان اعتبار در نظر گرفته شده و تاکنون ۲۵۰۰ میلیارد تومان آن پرداخت شد. مدیرعامل سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها با بیان اینکه منتظر هستیم سایر گروه‌های هدف از سوی دستگاه‌های ذیربط معرفی شوند و نهایتاً بسته حمایتی را دریافت کنند، تصریح کرد: آخرین گروه‌هایی که طی روز‌های آتی مبلغ بسته حمایتی به حسابشان خواهد رفت مربوط به بازنشستگان و مستمری‌بگیران سازمان تأمین اجتماعی است که ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر هستند و تا آخر این هفته بسته حمایتی را دریافت می‌کنند. وی با اشاره به اینکه پس از آن ۱۰ تا ۱۱ میلیون نفر شاغلان سازمان تأمین اجتماعی مشمول دریافت بسته حمایتی هستند، گفت: تأمین اعتبار این بخش نیز صورت گرفته و نامه مربوطه را از وزارت رفاه دریافت کردیم و در حال حاضر منتظر جزئیات اطلاعات هستیم و طی روز‌های آتی این تعداد شاغلان نیز بسته حمایتی را دریافت خواهند کرد. ایزدی تأکید کرد: برخی از شاغلان تأمین اجتماعی به دلیل آنکه در ادارات دولتی مشغول فعالیت هستند با آمار دستگاهها همپوشانی دارد که پالایش اطلاعات صورت خواهد گرفت. مدیرعامل سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها افزود: مبنای پرداخت بسته نهاد‌های حمایتی بعد خانوار بوده که از ۱۵۰ تا ۳۵۰ هزار تومان متغییر است، اما بقیه گروه‌ها ۲۰۰ هزار تومان ثابت دریافت می‌کنند. به گفته ایزدی در حال حاضر کارکنان وزارتخانه‌ها و دستگاهها و نیرو‌های مسلح طبق ضوابط و مقررات بسته خود را دریافت کردند و آخرین مرحله پرداخت شاغلان تأمین اجتماعی هستند. وی در مورد علت تأخیر در برخی پرداخت‌ها افزود: گاهی اوقات روند اداری و اجرایی کار بین دستگاهها باعث تأخیر در پرداخت می‌شود، برای مثال برخی دستگاهها اعلام کردیم که شماره حساب ارائه دهند که این فرایند از سوی آن دستگاه ۱۰ روز زمان برده است. ایزدی با تأکید بر اینکه پس از اتمام مرحله اول دو مرحله دیگر نیز تا پایان سال پرداختی خواهیم داشت، گفت: سقف اعتبار در نظر گرفته شده برای اجرای سه مرحله بسته حمایتی خانوار‌های هدف ۹ هزار میلیارد تومان است و با تأکید رئیس‌جمهور تا پایان سال پرداخت خواهد شد. در ادامه همانطور که گفته شد، یکی از مشکلات هدفمندی یارانه‌ها در ایران مربوط به هزینه‌های بالای شرکت‌های دولتی پالایش و پخش، توانیر، آبفا و گاز است و این شرکت‌ها به‌عنوان متولی ارائه کالاهایی، چون بنزین و گازوئیل، برق، آب و گاز بخش زیادی از درآمد‌های هدفمندی یارانه‌ها را می‌بلعند. متأسفانه در شرایطی که از سال ۸۹ تاکنون هدفمندی یارانه‌ها در کشور به اجرا درآمده است، برآورد درستی در رابطه با اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها در ابعاد مصرف و تولید و موارد درآمدی و هزینه‌ای این طرح نداریم و دولت به‌عنوان مجری طرح هدفمندی یارانه‌ها از زیر‌بار شفاف‌سازی به نوعی شانه خالی کرده است.
هزینه شرکت‌های هدفمندی بالاست
گفته می‌شود در بدبینانه‌ترین حالت سهم شرکت‌های دولتی مرتبط با هدفمندی یارانه‌ها از درآمد‌های هدفمندی یارانه‌ها (تحت قالب هزینه) حداقل با نیمی از یارانه نقدی پرداختی به ۷۰ میلیون ایرانی برابری می‌کند، به طور مثال اگر از درآمد‌های هدفمندی ۳۰ هزار میلیارد تومان به‌عنوان یارانه به مردم داده می‌شود، حدود ۱۰ تا ۱۵ هزار میلیارد تومان از این درآمد‌ها هم تحت قالب هزینه به شرکت‌های دولتی پالایش و پخش، توانیر، آبفا و گاز اختصاص می‌یابد که به نظر می‌رسد رقم بسیار قابل ملاحظه‌ای باشد و قیمت تمام شده کالا در این شرکت‌ها باید مورد بررسی و کنکاش قرار گیرد.
هدفمندی یارانه‌ها شرکت‌های دولتی را سودده کرد
در این میان، در شرایطی که قبل از اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها، دولت‌های مختلف یکی از دلایل ضرورت افزایش بهای حامل‌های انرژی و آب را زیان ده شدن شرکت‌های آب و برق و گاز عنوان می‌کردند، بررسی وضعیت بودجه شرکت‌های دولتی در سال‌های ۹۵، ۹۶ و ۹۷ نشان می‌دهد ۴۰ شرکت دولتی برق و ۲۳ شرکت گاز دولتی سودده هستند و ۶۳ شرکت آب دولتی در حالت سر به سر از لحاظ درآمد و هزینه قرار دارند. به نظر می‌رسد تزریق درآمد‌های هدفمندی یارانه‌ها به شرکت‌های دولتی پالایش و پخش، گاز، توانیر و آبفا وضعیت مالی این شرکت‌ها را بسیار بهبود بخشیده است. قانون هدفمندسازی یارانه‌ها در آذر ۸۹ اجرایی شد و دولت یازدهم علاوه بر اصلاح قیمت بنزین و گاز سی‌ان‌جی، بهای آب و برق را به تدریج افزایش داد، اما همچنان مسئولان دولت از زیان‌ده بودن شرکت‌های دولتی آب، برق و گاز صحبت می‌کنند.
